Yağcıbedir halısı yörük aşiretinin örf, adetleri ve geçmişlerini yansıtan açık bir şekilde sanat eseridir.
Ordu için ok ve yay üreten oymağın ismi evvelce Yaycıbedir olsa da sonradan zamanla Yağcıbedir’e dönüşmüştür. Bundan yaklaşık 3000 yıl önce kendine özgü dokuma ve desen tarzıyla ilk Yağcıbedir halısı ortaya çıktı.
Ana hatlarıyla Yağcıbedir halıları Balıkesir ve Bergama çevresinde toplam 24 köyde yaygın olarak dokunmaktadır. Bu halıların atkısı çözgüsü ve ilmekleri yün elyafından oluşur. Normal bir yağcıbedir halısının 1cm2‘sinde 30-40 ilmek vardır. İyi bir usta yağcıbedir halısının kalitesini arka yüzeyine bakarak anlar. Arka yüzeyi ön yüzeyinden güzel olan halılar daha kalitelidir. İlmek sayısı arttıkça, daha ince yün ilmek kullanıldıkça daha kaliteli halılar ortaya çıkar. Bu halılar çok sağlam Türk düğümü (gördes) atılarak yapıldığından halıların ömrü çok uzundur. Sındırgı yöresinde 2000’li yılların başında 10.000- 10.500 civarında tezgah vardı. Yılda 300.000 adet, çeşitli ebatlarda yağcıbedir halısı dokunsa da günümüzde bu sayı oldukça azdır.

Yağcıbedir halısı özellikleri

Aynı zamanda Yağcıbedir halılarının ipi, kök boyalarla boyandığı için solmaz. Halılarında 4 ana renk hakimdir. Bu renkler gök (lacivert), al (kırmızı), nariç (koyu kırmızı), aktır (beyaz). Yağcıbedir halıları kalitesi ekseriye 50 – 200 yıl arasında ömrü bulunmaktadır. Günümüzde çok sık dokunmuş olanların 100 yıllık ömrü olduğu söylenmektedir. Otantik özellikteki yağcıbedir halısı yörük halkı yaşantısını dokuduğu halıya motif etmiştir. Köşeli desenler seçilmiştir. Dairesel desenler bu halılarda yoktur. Ebat olarak genellikle seccade boy bulunmaktadır. Özel olarak 6m2‘ye kadar üretilir.

Marhalfed, Phtyd ve Buhted üyeleri ile gerçekleştirdiğimiz gezi öncesi bölgedeki bir yıkama ve bakım tesisini ziyaret ederek hem halı kırpma, çakım, arka yakma işlemlerini, hem de ilk yıkama, gelberi ve santrifüj işlemlerinin nasıl yapıldığını gördük. Bu güzel gezi için dernek yönetimlerine teşekkür ediyorum. Aşağıda katılımdan görüntüler ve festival organizasyonu hakkında bilgilendirme broşürüne ulaşabilirsiniz.

Son olarak bu kültürel mirasın korunması için emek veren tüm Sındırgı halkına teşekkür ediyorum.

Yağcıbedir Halısı Festivali Teknik Gezisi

Yağcıbedir Halısı Festival Teknik Gezisi


Rıdvan Bektaş
Gar-Mak Makine