Kuraklık Halı Yıkama Sektörünü 500 Milyon YTL Büyüklüğe Taşıdı
Kentleşme ve belediyelerin su tasarrufu için getirdiği cezalar halı yıkama sektörünü 400 milyon YTL büyüklüğe taşıdı. Otel, işyerleri ve halı üreticilerine verilen kurumsal hizmetlerle birlikte bu rakam 500 milyon YTL’ye çıkıyor. Sadece İstanbul’da yılda 80 milyon YTL’lik yıkama yapılıyor. “Henüz ham ama hızlı büyüyor” diyerek tanımlanan sektördeki büyüme, hızı kurumsal firmaları teknoloji ve kapasite yatırımlarına yöneltirken merdivenaltı üretimi de tetikliyor. Bir taraftan oto yıkamacılar işyerlerine “halı yıkanır” tabelaları asarken diğer taraftan sezonluk yıkamacılar pazardan pay kapmaya çalışıyor.
Sektörün yıllık ortalama yüzde 7 büyüdüğünü belirten Türkiye Profesyonel Halı Temizleyicileri Yardımlaşma Derneği yöneticisi Selahattin Karayel, “Su tasarrufu için belediyelerin kapı önünde halı yıkamayı yasaklaması, şebeke sularının zamlanması, nüfusun apartmanlarda yoğunlaşması ve kadınların daha çok iş hayatına karışması nedeniyle büyük bir pazar doğdu. Ancak bu potansiyel merdivenaltını da beraberinde getirdi. Kentlerde her 4 aileden biri yılda bir defa halı yıkamacılara gidiyor” diye konuşuyor.
Kapasite Artırıyorlar
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 70.5 milyon civarında olan Türkiye nüfusunun yüzde 70’i, yani 50 milyona yakını kent merkezlerinde yaşıyor. Bu nedenle halı yıkama sektörünün nabzı, turizm, sanayi ve kentleşmenin geliştiği bölgelerde atıyor. İstanbul, İzmir, Ankara, Konya, Antalya, Bursa ve Afyon sektörün en hızlı büyüdüğü illerin başında geliyor. Yaklaşık 12.5 milyon ailenin yaşadığı kent merkezlerinde, bir evde ortalama 30 metrekare halı kullanıldığı tahmin ediliyor. Sektörün önde gelen firmalarından biri olan Silay Halı Yıkama Fabrikası’nın sahibi İsmail Kırcı, kapasitelerini her sene yüzde 10 artırdıklarını belirtiyor. Yıkamada rekabet edebilmek için, tesislerine 300 bin dolarlık teknoloji yatırımı yaptıklarını belirten Kırcı, böylece günlük 6 bin metrekare halı yıkama kapasitesine sahip olduklarını söylüyor. Kırcı, “İstanbul’da kahvehane kadar yıkama atölyesi kuruldu” diyerek sektördeki hızlı gelişimle beraber artan merdivenaltına dikkat çekiyor.
Destek İstiyorlar
İstanbul Bahçelievler’de bulunan Çam Halı Yıkama Fabrikası’nın sahibi Ercan Çam ise 18 senedir bu işi yaptıklarını açıklıyor. “1990 yıllarında biz İstanbul’da 10 firmaydık” diyen Çam, şu anda sadece Bahçelievler’de 150’den fazla halı yıkamacı bulunduğunu dile getiriyor. Ercan Çam, merdivenaltı yıkamacılar nedeniyle iki yıldır fiyatlara zam yapamadıklarından yakınıyor. Yılda 70 bin metrekare halı yıkadıklarını kaydeden Çam, 2009’da yeni bir tesise taşınarak kapasitelerini 150 bin metkerakeye çıkaracaklarını ifade ediyor.
Halı yıkamanın dünyada olduğu gibi Türkiye’de de dev bir sektör olma yolunda ilerlediğini belirten Türkiye Profesyonel Halı Temizleyicileri Yardımlaşma Derneği yöneticisi Selahattin Karayel, sektörün gerek sanayi ticaret odalarında gerekse esnaf odalarında bir meslek grubu olmadığı için hiçbir teşvik programından yararlanamadığını açıklıyor. Karayel, belirli kriterleri yakalamış firmaların yerel ve ulusal yönetimler tarafından desteklemesi gerektiğini belirtiyor.
Evde Yıkanan 1 Metrekare Halı 90 Litre Su Tüketimi Demek
Halısını şebeke suyuyla bahçesinde veya banyosunda yıkayan bir kişinin, halı için yaklaşık 90 litre su tükettiği belirtiliyor. Makinelerde yıkama yapan bir halı yıkama firmasında ise aynı halının yıkanması için harcanan su miktarı 15 litre civarında.
Dünya Çapında 12 Milyar Dolar’lık Bir Sektör
Halı yıkama sektörü Türkiye’de yeni gelişen bir sektör olmasına rağmen Avrupa ülkelerinde 100 yıla yakın geçmişe sahip. Bir İspanyol firmasının 103 yıl önce halı yıkama makinesi patenti almış olması sektörün Avrupa’da geçmişinin eski olduğunun kanıtı. Avrupa ile birlikte sanayileşmiş ülkelerde yüksek pazar hacmine sahip olan sektörün dünya genelinde 12 milyar dolarlık bir hacme ulaştığı belirtiliyor. 12 milyar dolar içerisinde Avrupa ülkelerinin payı 2 milyar dolar civarında. Konut sektörü geliştikçe, işyerleri, okullar ve konutlarda halı ve benzeri yumuşak zemin kaplamalara geçiş yapıldıkça gelişen sektör ABD’de dev bir pazar. Amerikan Denetleme, Temizleme ve Restorasyon Sertifikası Kurumu’na (IICRC) göre ABD’de yaklaşık 30 bin kayıtlı halı temizleme şirketi bulunuyor. 2007’de 3.2 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşan Amerikan halı temizleme sektörünün 2008’de yüzde 7.5 oranında artarak 3.5 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Kaynak: Referans Gazetesi/Özgüç Kozan
