Halı Yıkama Sektöründe Riskler

Halı Yıkama Sektöründe Riskler

Halı Yıkama Sektöründe Riskler

Sabah aldığım bir haberde arkadaşlarımızdan birinin halı kurutma odasında yangın çıktığını, odadaki halıların yandığını öğrendim. En azından can kaybının olmaması rahatlatıcı bir haber idi. Buna ilaveten akşama doğru aldığım bir diğer haberde ise Ordu’daki bir kadın girişimcimizin geçirdiği trafik kazasında vefat ettiği haberi idi. Halı yıkama mesleği gerçekten zor bir meslek. Madenciler kadar olmasa da hayati tehlikesi bulunan, yanısıra sürekli dikkat gerektiren bir meslek.

Trafik Kazaları ve Halı Yıkama Sektörü

Bu mesleğe ilk başlayanlar bilir, personel yok ise tüm iş, işletme sahibine kalır. Ordu’daki Sevda Ara hanımefendi çocuklarının da bulunduğu servis aracı ile kavşaktan geçmeye çalışıyordu. Bir çocuğu ile kendi hayatına mal olan kaza sektörün bir gerçeğini daha gün yüzüne çıkardı. Bir günde bazı işletmelerin araçları 4 saat bazılarınınki 8 saat boyunca trafikte seyir halinde. Dar sokaklara girmek, apartman önlerinde yer bulmak zorunda. En az bir taksici kadar şehir sokaklarına hakim olmak ve bir o kadar da usta şoför olmak zorunda. Başta dedik ya bu meslek gerçekten zor bir  meslek.

Yangın Hadiseleri ve Önlemler

Bu satırları okumaya devam ettikçe mesleğin zorluklarını iliklerinize kadar hissedeceksiniz.

Diğer hadisemiz ise BUHTED ve PHTYD üyesi Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesindeki Paşa Halı Yıkama sahibi Aydın Lermioğlu’nun başından geçen yangın hadisesi. Son yıllarda artarak devam eden yangın hadiseleriyle alakalı Rektör Makina‘nın Nisan ayında yayınladığı videoyu buradan izleyebilirsiniz.

İşletmelere önemli ikazların bulunduğu bu videoyu izleyip paylaşmanızı tavsiye ederim. Özellikle açık uçlu kablolar, sigara izmaritleri halı topaklarının kolayca alev almasına neden olabiliyor.

Aydın bey katı yakıtla halı kurutuyordu. İşletmesinin yan tarafında müstakil bir oda içerisine sıcak hava üfleme yöntemi ile bugüne kadar halılarını kurutmuştu. Fakat gece yaklaşık 100 adet halının bulunduğu odada katı atıklı sobanın çıkardığı kıvılcım tüm halıların kül olmasına neden olmuş. Ziyaret ettiğimde küçük bir halının küçük bir desenini bile göremedik. Tamamı kül olmuştu. İşletmenin yıkama bölümü de dumandan ve isten dolayı işlemez haldeydi. Daha önemlisi önümüzdeki günlerde 40 müşteriyle çözmesi gereken bir kriz vardı. Hem bunlarla meşgul olacak, hem de kurban bayramı arifesinde gelen halıları yıkayacaktı. Daha önce başınıza geldi mi bilmiyorum. “Kel ölür sırma saçlı olur, kör ölür badem gözlü olur” atasözünde olduğu gibi halısını veren müşteri yıllarca kullandığı eski halısının yerine son derece pahalı halı aldırmaya çalışır. Aydın beyin 3 müşterisi insaflı çıkmış.

Sigorta Şirketlerinin Rolü

Bu risk hiç bir işletmede yok. Risk demişken bu işte sigorta şirketleri ne yapıyor biraz da onu inceleyelim. İş yeri sorumluluk sigortası yapmış işletmelerde yanan 3. şahıs mallarının bedeli belirlenirken halı cinsini ve meblağını belirten fatura bedeli üzerinden kullanım tutarı düşülerek bir tutar belirleniyor. Mesela diyelim ki müşterinizden 6 yıl önce 700 TL’ye aldığı bir halıyı yıkamak için aldınız ve çalındı. Sigorta şirketleri bu halının 6 yıllık kullanım bedelini fatura bedelinden (eski fiyatından) düşerek belirlediği tutarı mal sahibine ödüyor. Yani takriben 200 TL lik bir ödeme yapıyor. Hepimiz farkındayız ki 6 yıl önce 700 TL olan bir halı şuan en az 1.500 – 2.000 TL’ye alınabilir.

Sektör Dayanışması ve Destek

Peki gerçekte halı yıkama sektöründe riskler nasıl yönetiliyor? Sigorta şirketlerinin sağlayamadığı güvenceyi halı yıkama işletmeleri sağlıyor. Eskimiş, yıpranmış, solmuş halınızı bozan, kaybeden, yakan halı yıkama işletmesi yerine yenisini almayı taahhüt ediyor. Bunu başka hiç bir sektörde göremezsiniz. Aydın bey neyse ki bilinçli meslektaşlarının bulunduğu bir STK’ya bağlı biri. Ahilik geleneğini sürdüren dostları var. Yaklaşık 80.000 TL’lik zararının bir kısmı sektörün güzide derneklerinin düzenlediği kampanyalarla karşılanmaya çalışıyor. Acil yıkanması gereken halılarını meslektaşları imece yöntemi ile yıkıyor. Ziyaretimde meslektaşlarından sitayişle bahseden Aydın bey bu sektörde dernekleşmenin ne denli önemli olduğunu yaşayarak öğrenmiş oldu. Kendisine tekrar geçmiş olsun diyor, bir daha böyle hadiselerin yaşanmaması için azami tedbirle halı kurutma odalarını dizayn etmenizi öneriyorum. Bu arada unutmadan kampanya düzenleyen dernekleri de anmadan geçemeyeceğim. PHTYD, TEMSİAD ve BUHTED konuyla ilgili duyarlılık gösteren üyelerinin yardımını hem Aydın beye ulaştırmıştır. Hem de bu vesileyle kurban bayramı öncesi sorunlarının bir kısmını çözmeye yardımcı olmuştur.

Kurban bayramınızı tebrik ederim.

Rıdvan Bektaş
Gar-Mak Makine